مطالعه کالبدشناسی و هیستومورفومتری تیموس گوسفند با تعداد 75 جنین به ظاهر سالم که از کشتارگاه صتعتی ارومیه جمع آوری گردید انجام گرفت. پس از مطالعه کالبدشناسی نمونه ها در فرمالین-سرم فیزیولوژی 10 درصد ثابت شده و پس از تهیه مقاطع بافت شناسی پارافینی به ضخامت 7-5 میکرومتر، توسط روش هماتوکسیلین- ائوزین رنگ آمیزی شدند. مطالعه هیستومورفومتری به وسیله عدسی های مدرج و مشبک انجام گرفت. نتایج مطالعه کالبدشناسی نشان داد که غده تیموس از بخش سری برونشامه قلب در سمت چپ میان سینه سری شروع به رشد نموده و در سطح شکمی گردن و تا یک سوم بخش دمی آن کشیده شده، و سپس به دو بخش راست و چپ منشعب گردیده و به حلق می رسد. مطالعه هیستومورفومتری نشان داد که میانگین ضخامت قطعه چه های تیموس در بخش سینه ای در دومین ماه از دوره جنینی از بخش گردنی به طور معنی دار بزرگ تر می باشد ((P<0.05، در حالیکه در نیمه دوم ماه چهارم در بخش گردنی به طور معنی دار افزایش نشان داده است (P<0.05). میانگین ضخامت قشر و مرکز در قطعه چه ها، از ماه دوم تا نیمه دوم ماه سوم در بخش سینه ای بیشترتر بوده، ولی بعد از این زمان تا ماه پنجم در بخش گردنی قطعه چه ها به طور معنی دار بزرگ تر شده است (P<0.05). میانگین ضخامت تیغه های همبندی هم زمان با رشد جنین کاهش نشان داده است. میانگین پراکندگی اجسام هاسال از سومین تا ماه پنجم افزایش یافت، ولی میانگین ضخامت این جسمک ها تا ماه چهارم افزایش یافته است. این مطالعه نشان داد که میانگین ضخامت قشر و مرکز قطعه چه ها با یکدیگر فاقد تفاوت معنی دار در تمام دوره های جنینی می باشند.

بررسی رفتار چرایی دام های چراکننده در مرتع یکی از ملزومات اساسی مدیریت دام در مناطق مختلف آب و هوایی است. پژوهش حاضر با هدف بررسی رفتار چرایی گوسفند نژاد ماکویی در مراتع کوهستانی کلیدداغی جلفا به عنوان مراتع معرف مناطق پراکنش گوسفند نژاد ماکویی در استان آذربایجان شرقی انجام شد.برای این منظور از یک گله 300 راسی، سه راس میش بالغ (سه ساله) انتخاب و علامت گذاری شدند. در مرحله بعد با نصب GPS به هر یک از آن ها، مسافت طی شده، سرعت حرکت دام در مرتع در حین چرا، مدت زمان چرا از گونه های گیاهی، مدت زمان استراحت و نشخوار دام در ماه های فصل چرا استخراج شد. نتایج نشان داد، در اواخر فصل چرا، مدت زمان صرف شده برای چرا، بیشتر از مراحل ابتدایی فصل بود. با نزدیک شدن به مراحل پایانی فصل چرا، مسافت پیموده شده در طول روز بیشتر شد. سرعت متوسط حرکت دام در مراحل ابتدایی فصل، کمتر و در مراحل پایانی فصل چرا، بیشتر بود. تغییر طول روز و به تبع آن تغییر درجه حرارت روزانه، تغییر در ترکیب گیاهی مرتع و به تبع آن تغییر در کمیت و کیفیت علوفه می تواند از علل این امر باشد. بر اساس نتایج حاصل، مسیر حرکت دام و پروفیل ارتفاعی مسیر حرکت دام در ماه های فصل چرا، روند یکسانی داشت و تغییرات قابل ملاحظه ای در آن مشاهده نشد. مساحت کم محدوده مورد بررسی و همچنین هدایت دام ها توسط چوپان در مسیر مشخص در طول فصل چرا، از موارد موثر در این خصوص می باشند. اطلاع از موارد مذکور، مدیریت مرتع را در تعیین مناطق مناسب برای حرکت دام در مرتع، پراکنش صحیح دام در مرتع و اینکه در حال حاضر آیا پراکنش دام در مرتع توسط چوپان به درستی انجام می شود، یاری می کند و سبب افزایش عملکرد دام خواهد شد.

زمینه مطالعاتی و هدف: به توانایی حیوان برای حفظ بقاء در دوره پرورش، ماندگاری گفته می شود. از ویژگی های مهم تجزیه و تحلیل صفات ماندگاری، مشاهدات ناتمام (سانسور شده) است. یعنی رخداد مورد مطالعه لزوماً در زمان ثبت مشاهدات اتفاق نمی افتد و رخدادها برای برخی افراد اتفاق می افتد ولی برای برخی دیگر مشاهده ای برای آن رخداد وجود ندارد. آنالیز ماندگاری به روش های خطی، آستانه ای و توابع خطر نسبی انجام می گیرد. مدل های خطی کاربرد آسان تری دارند ولی به علت غیرخطی بودن صفت بقاء دارای اریب هستند. مدل های آستانه ای دقت بیشتری داشته و تخمین های ژنتیکی بالاتری برآورد می کنند. اما مدل های خطر نسبی به دلیل استفاده از داده های سانسورشده، دقت بالاتری از مدل های قبلی دارند. از اینرو، هدف از مطالعه حاضر، برآورد پارامترهای ژنتیکی و تاثیر عوامل غیر ژنتیکی بر روی ماندگاری بره های گوسفند نژاد ماکویی تا سن یک و دوسالگی با استفاده از تابع خطر نسبی تحت توزیع ویبول بود. روش کار: 2332 رکورد ثبت شده طی سال های 1389-1365 در ایستگاه اصلاح نژاد گوسفند ماکوئی مورد استفاده قرار گرفت. بررسی عوامل غیر ژنتیکی مؤثر بر ماندگاری(جنسیت، تیپ تولد، سال تولد، ماه تولد، وزن تولد، وزن ازشیرگیری، سن ازشیرگیری و سن مادر در هنگام زایش)، با رویه ی LIFEREG نرم افزار آماری SAS نسخه 9.4 انجام گردید. برای آنالیز ماندگاری و بررسی پارامترهای ژنتیکی صفت ماندگاری از نرم افزار SURVIVAL KIT استفاده شد. نتایج: تمامی اثرات ثابت به جز سن مادر و سن شیرگیری دارای اثر معنی داری بر ماندگاری بره ها بودند(05/0>P). نسبت خطر بره های نر برای ماندگاری تا سن یک سالگی 17/2و دوسالگی 61/2 برابر ماده ها بود. نسبت خطر حذف دوقلوها و سه قلوها بالاتر از یک قلوها بود (22/1-24/1 برای دوقلوها و 49/1-46/1 برای سه قلوها). با افزایش وزن تولد و وزن شیرگیری خطر حذف ابتدا کاهش و سپس افزایش می یابد. وراثت پذیری برای صفات بقاء تا سن یک و دوسالگی به ترتیب 062/0 و 079/0 برآورد شد. نتیجه گیری نهایی: نظر به اینکه وراثت پذیری در سطح پایینی برآورد شد، کنترل عوامل محیطی و مدیریت، سهم مهمی بر بهبود ماندگاری بره های نژاد ماکویی خواهد داشت.

واحد دامی به منظور بیان انواع و سنین مختلف دام و مقایسه و تبدیل آنها در یک شکل واحد مورد توجه است. این مفهوم ثابت نیست و معمولا بر اساس وزن زنده و وزن متابولیکی دام غالب در هر منطقه تعیین می شود. در ایران گوسفند دام غالب بوده و به عنوان واحد دامی در نظر گرفته می شود. تنوع شرایط آب و هوایی، سبب ایجاد 27 نژاد یا توده گوسفندی با اندازه جثه مختلف در کشور گردیده است. از این رو نمی توان یک وزن مساوی برای همه آنها در نظر گرفت، بلکه برای هر نژاد گوسفندی با توجه به منطقه پراکنش آن، اندازه واحد دامی باید بطور جداگانه مشخص گردد. به منظور تعیین اندازه واحد دامی و برآورد نیاز روزانه گوسفند نژاد ماکویی در مراتع استان آذربایجان غربی، در بین گله های موجود در مناطق زیست نژاد ماکویی، دو گله که دارای دام غالب از نژاد مورد نظر بودند، انتخاب شدند. از میان گله های منتخب در رده های مختلف سنی (بره سه ماهه، بره شش ماهه، قوچ و میش سه ساله، قوچ و میش چهارساله) و از هر مقطع سنی، حداقل 5 راس دام به صورت تصادفی انتخاب و برای توزین بعدی علامت گذاری شدند. عمل توزین در دو مرحله، در مراتع ییلاقی و مراتع قشلاقی انجام شد. پس از تعیین میانگین وزن دامها، میانگین وزن میش بالغ زنده غیرآبستن و خشک ( میش های سه و چهار ساله) به عنوان وزن واحد دامی موردتوجه قرار گرفت. نیاز روزانه دام در حالت نگهداری بر اساس وزن واحد دامی با استفاده از جدولهای NRC (1985) و معادله پیشنهادی (1984)  MAFFمحاسبه گردید. با مد نظر قرار دادن نیاز غذایی واحد دامی به انرژی متابولیسمی و متوسط مقدار انرژی متابولیسمی موجود در یک کیلوگرم علوفه خشک مراتع مورد چرای دام، مقدار علوفه لازم برای تامین نیاز روزانه دام محاسبه گردید. بر اساس نتایج بدست آمده اندازه واحد دامی نژاد ماکویی، میش بالغ زنده غیرآبستن و خشک با میانگین وزن2.75 ±45.36 کیلوگرم گزارش می شود که نزدیک به متوسط وزن واحد دامی برای کل کشور است. نیاز روزانه یک واحد دامی نژاد ماکویی در حالت نگهداری و در شرایط چرا در مراتع مورد مطالعه،9.50  مگاژول برآورد می شود. بنابراین مقدار علوفه لازم برای تامین نیاز روزانه یک واحد دامی نژاد ماکویی 1.77 کیلوگرم محاسبه شد.

هدف از این مطالعه بررسی میزان آلودگی تک یاخته های خونی و شناسایی کنه های ناقل آنها در گوسفند نژاد ماکویی در منطقه ماکو بود بدین منظور از 183 راس گوسفند مشکوک به ابتلا به بیماریهای تک یاخته ای که دارای علایم بالینی بیماری بودند نمونه خون اخذ گردید. پس از تهیه گسترش مستقیم و رنگ آمیزی گسترشها با رنگ گیمسا، جدا سازی کنه های سخت از بدن دامهای آلوده انجام گرفت سپس با مطالعه گسترشها و تشخیص نوع تک یاخته، گونه های کنه ناقل شناسایی گردید نتایج بدست آمده با آزمون مربع کای مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. در این بررسی مشخص شد تعداد 38 نمونه (20.76%) آلوده به تک یاخته ی بابزیا بوده که از این میان 33 نمونه (18.02%) آلوده به بابزیا اویس، دو نمونه (1.09%) آلوده به بابزیا موتازی و 3 نمونه (1.63%) آلودگی توام به بابزیا اویس و بابزیا موتازی داشتند ، آلودگی به تیلریا و آناپلاسما یافت نشد. از حیوانات مورد مطالعه کنه های ریپی سفالوس، هیالوما، درماسنتور و همافیزالیس جدا گردید نتایج نشان دهنده غالب بودن آلودگی تک یاخته ای بابزیا گونه بابزیا اویس در گوسفند نژاد ماکویی در منطقه ماکو می باشد. نتایج آماری نشان داد که حضور کنه ریپی سفالوس بورسا به طور معنی داری با وجود بیماری بابزیوزیس در گوسفند ارتباط دارد .(P<0.05)

سابقه و هدف: گوشت گوسفند یکی از منابع مهم تأمین پروتئین حیوانی در کشور در مقایسه با گوشت بز و گاو می باشد. با این حال به خاطر عدم برنامه ریزی ها در سطح کلان کشوری و ضعف و ناکارآمدی سیستمهای پرورشی در کشور، این میزان جوابگوی نیاز مصرف کنندگان نمی باشد. علاوه براین، برای تعیین معادلات هدف اصلاح نژاد و شاخص انتخاب، برآورد پارامترهای ژنتیکی صفات مهم اقتصادی گوسفند ضروری می باشد. مواد و روش ها: در این تحقیق، اطلاعات مربوط به صفات وزن بدن که طی سالهای 1375 تا 1392 در ایستگاه پرورش و اصلاح نژاد گوسفند ماکویی، در استان آذربایجان غربی جمع آوری شده بود، برای برآورد پارامترهای ژنتیکی صفات رشد و نسبت کلیبر استفاده گردید. صفات مورد مطالعه در این تحقیق شامل صفات اوزان تولد، شیرگیری، شش ماهگی و یکسالگی، افزایش وزن روزانه از تولد تا شیرگیری، افزایش وزن روزانه از شیرگیری تا شش ماهگی، نسبت کلیبر از تولد تا شیرگیری و نسبت کلیبر از شیرگیری تا شش ماهگی بودند. مؤلفه های واریانس و کوواریانس صفات مورد مطالعه با استفاده از روش حداکثر درستنمایی محدود شده (REML) و مدل های حیوانی مختلف نرم افزار ASREML بدست آمدند. پس از برازش مدل های حیوانی مورد استفاده، بهترین مدل برای هر صفت بر اساس لگاریتم درستنمایی تعیین شد. یافته ها: بهترین مدل برای صفت وزن تولد مدل شماره 3 (اثر افزایشی ژنتیکی مستقیم و مادری بدون در نظر گرفتن کوواریانس آنها)، صفات وزن شیرگیری، شش ماهگی و افزایش وزن روزانه از تولد تا شیرگیری مدل شماره 2 (-اثر ژنتیکی افزایشی مستقیم و محیط دائمی مادری) و برای صفات یکسالگی، افزایش وزن روزانه از شیرگیری تا شش ماهگی، نسبت کلیبر از تولد تا شیرگیری و نسبت کلیبر از شیرگیری تا شش ماهگی مدل شماره 1 (اثر افزایشی مستقیم) برآورد گردید. براساس نتایج وراثت پذیری مستقیم برای صفات اوزان تولد، شیرگیری، شش ماهگی و یکسالگی، افزایش وزن روزانه از تولد تا شیرگیری، افزایش وزن روزانه از شیرگیری تا شش ماهگی، نسبت کلیبر از تولد تا شیرگیری و نسبت کلیبر از شیرگیری تا شش ماهگی به ترتیب 04/0± 15/0، 03/0± 16/0، 04/0± 21/0، 06/0± 22/0، 05/0± 13/0، 04/0± 14/0، 03/0± 06/0 و 02/0± 03/0 برآورد گردید. وراثت پذیری مادری برای وزن تولد 02/0± 08/0 برآورد گردید. همبستگی ژنتیکی مستقیم از 13/0 ( بین وزن یکسالگی با نسبت کلیبر از شیرگیری تا شش ماهگی) تا 94/0 ( بین وزن شیرگیری با نسبت کلیبر از تولد تا شیرگیری) متغیر بود. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که انتخاب برای نسبت کلیبر، ضمن افزایش سرعت رشد بره ها، باعث افزایش راندمان خوراک مصرفی می شود.

هدف از پژوهش حاضر، توصیف منحنی رشد گوسفند نژاد ماکویی با استفاده از چهار مدل غیرخطی (لجستیک، ون-برتالانفی، گومپرتز و ورهالست) و تخمین پارامترهای این توابع بود. برای این از 14454 رکورد وزنی ثبت شده طی سالهای 1368 تا 1394 در ایستگاه اصلاح نژاد گوسفند نژاد ماکویی استفاده شد. همچنین، از رویه های NLMIXED وNLIN نرم افزار آماری SAS نسخه4/9 به ترتیب برای تعیین مقادیر اولیه پارمترهای توابع و تخمین پارامترهای منحنی های رشد استفاده شد. مقدار وزن مجانبی بلوغ برای کل حیوانات 93/25 تا8/36، برای نرها 46/32 تا 23/35 و برای ماده ها از 29/29 تا 15/31 متغیر بود. در نتایج بدست امده در این مطالعه، بیشترین مقدار نرخ رشد برای نرها وماده ها با مدل ورهالست بدست آمد (021/0) و مدل برتالانفی کمترین مقدار این پارمتر را برای نرها، ماده ها و کل حیوانات داشت (011/0). مضاعفاً، تابع لجستیک نرخ بلوغ نرها را بیشتر از ماده ها نشان داد (نرها: 014/0، ماده ها 013/0) ولی تابع گومپرتز نرخ بلوغ ماده-ها را بالاتر نشان داد (نرها: 011/0، ماده ها: 013/0). برای مقایسه مدل ها از شاخص های ضریب همبستگی (R)، ضریب تبیین (R2)، شاخص بیزین (BIC)، شاخص آکائیک (AIC)، انحراف میانگین مطلق (MAD)، شاخص واریانس باقیمانده (S2e) و RMSE استفاده شد. بر اساس شاخص های مطرح شده، منحنی برتالانفی با دارا بودن پایین ترین مقدار AIC، BIC، RMSE، MAD و S2e و بالاترین مقدار R و R2 مناسب ترین مدل بود. زمانیکه داده ها براساس جنسیت مورد بررسی قرار گرفتند، دقت برآوردها افزایش یافت و مدل ها تطابق بهتری بر داده ها نشان دادند. زمانیکه داده ها براساس جنسیت مورد بررسی قرار گرفتند، دقت برآوردها افزایش یافت و مدل ها تطابق بهتری بر داده ها نشان دادند. در نهایت، یافته های این مطالعه نشان داد که به ویژه، زمانی که نرها و ماده ها بطور جداگانه مورد بررسی قرار گیرند. مدل ون-ونبرتالانفی می تواند برای توصیف دقیق تر الگوی رشد گوسفند نژادماکویی استفاده شود.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.